Schrijnende verhalen kent Afrika genoeg, maar zelden kreeg de wanhoop zo'n duidelijk gezicht als op 2 augustus 1999. In Zaventem vonden vliegtuigmonteurs in een Airbus de lijken van twee Afrikaanse pubers. De jongens, veertien en vijftien jaar oud, hadden zich op de luchthaven van Guinee verscholen in een luik van het landingsgestel. Ze hoopten op een betere toekomst in Europa, maar tijdens de vlucht vroren ze dood. De jongens hadden een in gebrekkig Frans geschreven brief bij zich. 'Aan de leiders van Europa. We lijden verschrikkelijk in Afrika. We hebben oorlog en ziekte en te weinig eten. Help ons.'
Veel Westerse landen kampen met een enorm schuldgevoel als het gaat om ontwikkelingslanden. En terecht, na een geschiedenis van uitbuiting en slavernij. Dus geven we geld, veel geld. Alleen al de EU besteedt dit jaar 66 miljard euro aan ontwikkelingshulp. Het geld dat mensen zelf aan goede doelen en inzamelacties geven mag je daar nog bij optellen. Maar wat heeft de gemiddelde inwoner van Afrika aan al dat geld? Helemaal niks, schrijft Dambisa Moyo in haar boek Doodlopende hulp. De econome werkte als consultant voor de Wereldbank en ze promoveerde aan de universiteit van Oxford. Wat voor haar spreekt is dat ze opgroeide in Zambia, want meestal zijn het blanke Westerse mannen die ons uitleggen hoe we arme negertjes moeten helpen. Moyo's boek is geen lichte kost en veronderstelt een behoorlijke economische basiskennis bij de lezer, maar dat maakt het verhaal niet minder interessant. Moyo becijfert dat ontwikkelingshulp de laatste vijftig jaar niets heeft uitgehaald. Sterker nog, de gulle giften aan ontwikkelingslanden werken juist averrechts. Neem die 100.000 muggennetten die naar malariagebieden werden gestuurd. Ongetwijfeld goed bedoeld, maar de lokale nettenmakers gingen daardoor failliet. En zo gaat het vaker: geldinjecties van buitenaf verstoren de lokale economie. En weldoeners als Bono en Bob Geldof? Volgens Moyo doen ze Afrika meer kwaad dan goed. Hulp zorgt voor afhankelijkheid en maakt kwakkelende economieën alleen maar zieker. Want over vijf jaar zijn die muggennetten aan vervanging toe en in Afrika zelf is dan natuurlijk geen nettenfabriek meer te vinden...
Dan is er nog het probleem van corruptie. Zomaar een voorbeeld: van elke dollar ontwikkelingsgeld die wordt besteed aan onderwijs in Oeganda komt niet meer dan twintig cent daadwerkelijk bij scholen terecht. De rest gaat naar ambtenaren en bureaucraten die achterover leunen in hun stoel en daar wachten op de volgende buitenlandse cheque. Hulp, zo schrijft Moyo, maakt de corrupte regimes sterker en de bevolking zwakker.
Wij vragen ons af of de politiek correcte vingerwijzers nu weer met termen als racisme en fascisme gaan gooien, of dat hun ogen eindelijk eens open gaan?
(Bron: Quest 08/2009 en Doodlopende hulp)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten